Geoportal: ortofotomapa, mapa katastralna czy open street map - jaką mapę wybrać do pracy?

​Każde zlecenie jest unikatowe. Różnią się nasze czynności, warstwy pomiarowe oraz mapy, z których korzystamy w terenie. Aby w pełni wykorzystać potencjał danych przestrzennych w naszej pracy, łatwo się nawigować
​i w odpowiedni sposób zbierać dane, potrzebujemy do tego podkładu mapowego. Dzisiaj podpowiem Wam, jakie ogólnodostępne mapy możecie wykorzystać w swojej przyszłej pracy i skąd je pozyskać.

Co warto wiedzieć?
​
Mapy do pracy w terenie możemy tworzyć na dwa sposoby. Jednym z nich jest skorzystanie z danych wektorowych (ESRI Shapefile). Takie mapy są definiowane przez użytkownika, posiadają opis obiektów terenowych oraz odpowiednią symbolizację. [więcej dowiesz się tutaj].
Drugim sposobem są dane przestrzenne udostępniane on-line za pomocą serwerów WMS.
WMS czyli Web Map Service jest usługą internetową udostępniania danych przestrzennych. Ten standard pozwala na publikację map w postaci rastrowej (obrazów), wykorzystując protokół HTTP.  W formie WMS często udostępnia się przydatne informacje takie jak: mapa działek katastralnych, ortofotomapa, mapa administracyjna itd. Serwisy zazwyczaj są dostępne za darmo i mogą być wykorzystywane do wizualnej analizy danych.


WMS od kuchni

Dane użyte w WMS często zajmują znaczne zasoby pamięci urządzeń. By ograniczyć jej wykorzystanie, informacje
​z poszczególnych serwisów gromadzi się na centralnym serwerze. Stamtąd w czasie rzeczywistym są przesyłane do komputera lub urządzenia mobilnego. W ten sposób nie musimy ich przechowywać w lokalnej pamięci. Dodatkowo, aby ograniczyć czas wczytywania danych, serwer WMS przetwarza żądanie użytkownika i przesyła mu wycinek mapy w odpowiedniej skali.
Usługi WMS są kompatybilne z większością programów z rodziny systemów informacji przestrzennych (np. ESRI ArcGIS, QGIS), gdzie mogą być dowolnie analizowane i przetwarzane. Możemy również wykorzystać te dane jako podkład mapowy w mobilnej aplikacji GIS (np. mLas Inżynier Pro, tMap – sprawdź wersję demo).


Podstawowe usługi WMS
 
W naszym kraju wiele instytucji udostępnia dane przestrzenne w postaci serwisów WMS. Należą do nich m.in. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, PGL Lasy Państwowe, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska czy samorządy terytorialne. Teraz przedstawię Ci jedne z najczęściej wykorzystywanych serwisów WMS w Polsce.
 

Mapy w Geoportal.gov.pl 

Cyfrowa ortofotomapa 
 
Ortofotomapa to zespół przetworzonych zdjęć lotniczych, dopasowanych do jednolitej skali i wpasowanych
w punkty osnowy geodezyjnej. Umożliwia łatwe lokalizowanie wszelkich budowli, infrastruktury i roślinności, dając pełny obraz powierzchni terenu. Służy często jako materiał źródłowy dla pozyskiwania danych topograficznych lub wykonania map. Znajduje zastosowanie np. do zaprezentowania planowanego obszaru zalewowego.
 
Usługa WMS – http://mapy.geoportal.gov.pl/wss/service/img/guest/ORTO/MapServer/WMSServer

Ortofotomapa terytorium Polski

Dane o charakterze katastralnym 
 
Na tej mapie zaprezentowane są działki ewidencyjne wraz z numeracją, pochodzące z systemu LPIS (System Identyfikacji Działek Rolnych). Dane LPIS mają charakter poglądowy,  nie są tożsame z danymi zawartymi w Państwowej Ewidencji Gruntw (EGiB). Z tego względu mogą być wykorzystywane w zakresie przybliżonej identyfikacji i lokalizacji przestrzennej działki oraz oszacowania jej powierzchni. Aktualizacja tych danych przeprowadzana jest raz w roku. Dodatkowo, informacje o charakterze katastralnym można pobrać w paczkach (dla każdego powiatu) w postaci spakowanego pliku SHP. Jeśli nie potrzebujesz geodezyjnej dokładności (jaką ma EGiB), a jedynie chcesz się zorientować w lokalizacji działki, to dane katastralne są dla Ciebie idealnym rozwiązaniem.
 
Usługa WMS – dane o charakterze katastralnym:
http://mapy.geoportal.gov.pl/wss/service/pub/guest/G2_GO_WMS/MapServer/WMSServer

Mapa katastralna

OpenStreetMap.org
Tę mapę tworzą ludzie z całego świata! Ochotnicy poświęcają swój wolny czas na rozwijanie tego podkładu, dodając do niego kolejne elementy. Wśród edytujących mapę są amatorscy kartografowie, specjaliści GIS, inżynierowie odpowiadający za pracę serwerów OSM, a nawet osoby tworzące mapy obszarów dotkniętych klęskami żywiołowymi dla potrzeb służb ratunkowych. Dane zgromadzone w ramach OpenStreetMap są danymi otwartymi. Możesz używać ich jak tylko chcesz pod warunkiem, że dodasz, że pochodzą z tego serwisu. W oprogramowaniu QGIS zasoby OpenStreetMap są dostępne dzięki wtyczce OpenLayers plugin.

Open Street Mapa

​Mapę OSM stosuje się w projektach dotyczących rozwiązań związanych z dostępnością komunikacyjną, symulacjami transportowymi, atrakcyjnością inwestycyjną. Podkład ten wykorzystuje się też m.in. do przedstawienia schematów komunikacji miejskiej.
mapa dostępna jest pod adresem: openstreetmap.orgopenstreetmap.org
 
​
Bank Danych o Lasach
 
Bank Danych o Lasach to zbir kompletnych informacji o lasach w Polsce. BDL gromadzi, standaryzuje oraz aktualizuje informacje o lasach wszystkich form własności. Dodatkowym celem tego przedsięwzięcia jest zaprojektowanie systemu informatycznego umożliwiającego wykonywanie analiz dotyczących terenów leśnych.

Mapa z banku Danych o Lasach

​
Zasoby Banku Danych o Lasach są chętnie wykorzystywane przez różnego rodzaju publiczne i prywatne podmioty planistyczne (np. projektujące inwestycje dróg, gazociągów itd.), uczelnie wyższe czy zwykłych użytkowników. Chcesz dowiedzieć się w jaki sposób leśnicy, studenci wydziałów leśnych i pracownicy naukowi wykorzystywali ten podkład? Sprawdź artykuł Jak tMap poradził sobie z tropieniem wilków?.

Usługa WMS – Bank Danych o Lasach:
http://mapserver.bdl.lasy.gov.pl/ArcGIS/services/WMS_BDL/mapserver/WMSServer
 
 
Geoserwis 
 
To serwis WMS oferowany przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska. Dzięki tej usłudze można pobrać dane dotyczące poszczególnych form ochrony przyrody m.in. parków narodowych, parków krajobrazowych, rezerwatów, pomników przyrody (z podziałem na województwa).

Mapa z Geoserwisu.

Znajdzie on swoje zastosowanie w przypadku prac zlokalizowanych w pobliżu terenów cennych pod względem przyrodniczym. Dzięki nim świetnie odnajdziesz się pośród chronionych fragmentów naszego kraju.
 
Usługa WMS – Geoserwis:
http://sdi.gdos.gov.pl/wms
 
Lokalne systemy informacji przestrzennej
Jednym z najpewniejszych źródeł informacji o naszej najbliższej okolicy są samorządowe systemy informacji przestrzennej. Powiaty oferują dostęp do bieżących danych aktualizowanych nawet kilkakrotnie w ciągu roku. Kolejne starostwa powiatowe przystępują do realizacji systemów informacji przestrzennej, zapewniając dostęp do wiadomości coraz większej rzeszy użytkowników.
 
Sprawdź, czy Twój samorząd zbudował już system informacji przestrzennej dla Twoich terenów, koniecznie daj znać w komentarzu!

Autor: Marcin Ferdycz